In onze hersenen zijn diverse stoffen actief die invloed hebben op hoe wij ons voelen en hoe goed onze hersenen werken. Serotonine is daar één van en valt samen in een categorie met oxytocine, dopamine en endorfinen. Iedere stof heeft een andere werking op het brein en bij serotonine is dit vooral gericht op onze gemoedstoestand. Zo kan een tekort aan deze stof ertoe leiden dat we ons niet blij voelen en soms een depressie kunnen krijgen. Daarom krijgt serotonine vandaag de dag ontzettend veel aandacht, omdat er steeds meer mensen aan een depressie lijden.
Om de hersenwerking op de juiste manier tot stand te laten komen, dien je ervoor te zorgen dat je van iedere stof voldoende aanmaakt. Maar een lage serotonine-aanmaak is niet uniek, veel mensen kampen daar op dit moment mee. Daarom is het slim om te kijken hoe jij er op dit moment voor kunt zorgen dat jij meer serotonine aanmaakt, vooral wanneer jij op dit moment erg gestresst bent of voelt dat jij aan een depressie lijdt. Een zwaar tekort aan serotonine kan ontzettend veel problemen in ons hoofd veroorzaken. Zoals je kunt begrijpen, wil je dat natuurlijk zo veel mogelijk voorkomen.
Inhoudsopgave
Wat is serotonine?
Wanneer we achter onze computer of op onze smartphone zitten dan krijgen we regelmatig meldingen. En door deze meldingen voelen we ons goed. Het zijn korte stimulansen van een stof die ons blij maakt. Dit stof heet dopamine en daar heb je ongetwijfeld weleens van gehoord. Serotonine is vergelijkbaar met dopamine, maar richt zich meer op de lange termijn. Je maakt bijvoorbeeld dopamine aan wanneer jij iets lekkers eet of wanneer de deurbel gaat. Dit is op de korte termijn gericht. Je maakt serotonine aan als je juist op lange termijn prettige gevoelens hebt, zoals werken naar een doel zoals het behalen van een diploma, op vakantie gaan of binnenkort weer een goede vriend of vriendin zult zien.
Serotonine heeft daarom een belangrijke werking in ons hoofd: het zorgt ervoor dat wij ons op de lange termijn blij voelen. Dopamine zorgt voor een kleine boost in geluk, maar serotonine is waar ons brein het echte geluk vandaan haalt. Als je iemand kent die vrijwel altijd gelukkig lijkt te zijn dan is de kans groot dat deze persoon voldoende serotonine aanmaakt. Daarentegen kun je ook iemand kennen die juist altijd ongelukkig lijkt en in een staat van depressie verkeert. In veel gevallen lijden deze mensen aan een tekort aan serotonine en voelen zij zich daarom zo slecht.
De stof is een neurotransmitter, al zijn sommigen ervan overtuigd dat het eigenlijk een hormoon is. Waar we wel zeker van zijn, is dat het onze gemoedstoestand reguleert. Hoe meer serotonine we aanmaken, hoe gelukkiger we ons uiteindelijk zullen voelen. Serotonine wordt in de darmen en in het brein aangemaakt en zorgt op deze manier voor dat ons lichaam voldoende van deze stof aanmaakt. Echter zijn er dus ook mensen die een serotoninetekort hebben en zij moeten daarom zorgen dat zij hun levensstijl dusdanig aanpassen dat zij voortaan wel voldoende van deze stof in het lichaam hebben.
Dit doet serotonine in het lichaam
Serotonine is een stof die bij ontzettend veel functies in ons lichaam een rol speelt. Het is daarom een onmisbare stof wanneer je een gezond leven wilt leiden waarin ook voldoende blijdschap en geluk aanwezig is. Bij de volgende functies in het lichaam speelt serotonine een belangrijke rol:
Het aanmaken van bloedproppen – ondanks dat het woord bloedproppen erg slecht klinkt en medisch gezien met allerlei problemen wordt verbonden, zijn bloedproppen wel nodig in ons lichaam. Wanneer je een wondje hebt, wil je dat dit zo snel mogelijk herstelt. Dat gebeurt dankzij serotonine. De bloedproppen worden rondom de wond aangemaakt, zodat de wond zich op de juiste manier kan herstellen. Bij deze bloedproppen spreken we dus niet van de proppen die gevaarlijk zijn voor ons lichaam.
Misselijkheid – wanneer je iets eet dat over de datum is en daardoor niet goed is voor jouw lichaam, zullen de darmen meer serotonine aanmaken om te zorgen dat deze voeding zo snel mogelijk uit het lichaam wordt gewerkt. Je voelt je dan misselijk, omdat de extra serotonine die gedurende dit proces wordt aangemaakt naar het onderdeel van het brein gaat waar misselijkheid wordt gereguleerd.
Darmfuncties – we vinden het grootste deel van de serotonine in ons lichaam binnen het maag-darmstelsel. Hier reguleert het onder andere hoe goed onze darmen functioneren. Daarbij heeft het invloed op de snelheid waarmee voeding door onze darmen gaat zodat we daar voedingsstoffen uit kunnen halen. Wanneer je aan het eten bent, zul je merken dat je al snel minder honger krijgt, dit is ook een effect van serotonine. Het reguleert vanuit het maag-darmstelsel een groot deel van de taken die het lichaam moet uitvoeren rondom het verteren van voeding.
Onze gemoedstoestand – serotonine heeft een gigantische invloed op hoe goed we ons voelen. Zo is het onder andere verbonden met de mate van zenuwen die wij ervaren en hoe blij wij zijn. Er zijn diverse drugs die ervoor zorgen dat onze hersenen meer serotonine afgeeft [1], waaronder XTC en LSD. De versterkte afgifte van serotonine is de reden dat veel mensen zich ontzettend blij, verliefd en open voelen wanneer zij deze soorten drugs gebruiken. Het heeft een direct effect op het brein en leidt ertoe dat jij je veel blijer voelt. Dit is dan ook de roes die veel mensen ervaren wanneer zij deze drugs nemen.
Drang naar seks – een laag serotonineniveau zal er vaak toe leiden dat je op zoek gaat naar middelen om te zorgen dat dit niveau omhoog gaat. Zo zijn er diverse supplementen die ervoor zorgen dat je meer serotonine in het brein aanmaakt. Maar we zien bij deze supplementen ook dat mensen door een verhoogde aanmaak van serotonine veel minder zin hebben in seks. Het kan er bij mannen zelfs toe leiden dat zij niet voldoende seksueel gestimuleerd zijn om deel te nemen aan de seks.
Serotonine en stress
Het is al langer bekend dat een verhoogde stressniveau ertoe leidt dat we minder van de juiste stoffen in onze hersenen aanmaken. Zo zijn we gedurende periodes waarin we veel stress ervaren bijvoorbeeld meer geneigd om op zoek te gaan naar activiteiten die voor een hogere dopamine-aanmaak in onze hersenen zorgen. Zo gaan we vaker sigaretten roken, hebben we een hogere kans om te gaan overeten en zijn we vaker op social media te vinden. Ditzelfde gebeurt bij de stof serotonine.
Er ontstaat een disbalans in onze hersenen en daardoor maken we aanzienlijk minder aan van de stof. Dit leidt er al snel toe dat we ons helemaal niet goed voelen, omdat we de serotonine nodig hebben om geluk te zijn. Stress kan een grote impact hebben op ons welzijn en staat erom bekend dat het voelt alsof we elke dag een regenachtige dag in November meemaken. Het lijkt alsof we een soort grijs deken over ons brein hebben en we steeds meer moeite hebben om ons gelukkig te voelen. En dat is een direct resultaat vanuit de lagere aanmaak van serotonine.
Het is gedurende tijden dat we ons gestrest voelen dan ook extreem belangrijk dat we dit stressniveau zo snel mogelijk kunnen verlagen. Uiteindelijk kan een verhoogde niveau aan stress ertoe leiden dat we ontzettend weinig serotonine aanmaken en zo steeds verder in een donker gat terecht komen. Zoals jij je kunt voorstellen, wil je dit vanzelfsprekend altijd zo veel mogelijk voorkomen, omdat dit er anders toe leidt dat je diep in een emotionele put terecht komt.
Vaak wordt er gedurende stressvolle tijden daarom aangeraden om bijvoorbeeld met mindfulness aan de slag te gaan, omdat dit ertoe leidt dat we ons brein even rust geven en op deze manier kunnen zorgen dat we ons losmaken van de stress die in ons hoofd omgaat. Weet je niet hoe je moet beginnen met mindfulness? Lees onze startgids over mindfulness.
Burn-out door serotoninetekort
Mensen die langdurig stress ervaren kunnen uiteindelijk met een burn-out te maken krijgen. Dit is vooral afkomstig vanuit het serotoninetekort. We voelen ons alsof geluk iets van het verleden is, maar zelfs de leuke momenten uit het verleden zijn moeilijk mentaal terug te halen doordat we ons zo slecht voelen.
Deze effecten van stress kunnen er helaas ook toe leiden dat we steeds verder in deze put terecht komen, want we beginnen ons op een gegeven moment gestrest te voelen over het feit dat we ons zo slecht voelen. Het lijkt een vicieuze cirkel die maar niet beëindigd kan worden. En dat heeft alle gevolgen van dien, want een tekort aan serotonine kan er onder andere toe leiden dat men drugs en drank gebruikt om te zorgen dat zij zich toch weer gelukkig zullen voelen.
Daarbij zien we ook ontzettend vaak dat mensen gedurende stressvolle periodes veel meer moeite hebben om te slapen. Dit leidt er ook weer toe dat het lichaam minder serotonine aanmaakt, omdat we voldoende slaap nodig hebben om de stoffen in ons brein weer aan te maken. Je wilt gedurende stressvolle periodes daarom juist zorgen dat je voldoende slaap krijgt, want uiteindelijk kan dit ertoe leiden dat je aan een zwaar slaaptekort lijdt. Het is tijdens deze periodes wel ontzettend lastig om voldoende slaap te krijgen, omdat de gedachten die in jouw hoofd malen ervoor zorgen dat je niet goed in slaapt kunt vallen. En als je eenmaal in slaap valt, staat het brein nog steeds niet stil en heb je dus moeite om echt een goede nachtrust tegemoet te gaan.
Serotonine en depressie
Depressie is een bekende aandoening waar een significant deel van de Nederlanders op dit moment mee te maken heeft. Bij een depressie voelt het alsof we ons maar niet lekker kunnen voelen, wat we ook doen. Veel activiteiten zorgen wel voor een kleine boost in geluk, maar over het algemeen voelen we ons slecht en blijven we liever in ons bed liggen. Het lijkt alsof we ons simpelweg niet met de buitenwereld willen mengen, maar gewoon lekker bij onszelf willen blijven en met niemand geconfronteerd willen worden.
Depressies komen vandaag de dag vaker voor doordat we ontzettend veel stress ervaren en ons brein zich daarnaast vooral richt op activiteiten die niet serotonine maar juist dopamine aanmaken. Uiteindelijk is dopamine op de korte termijn een fijnere stof dan serotonine, omdat serotonine vooral op de lange termijn is gericht. Door de hogere mate van stress die we vandaag de dag ervaren, zijn we daarom op zoek naar stimulansen die ons op een eerder moment een prettig gevoel geven.
Zo zorgt een verhoogde activiteit op smartphones en computers ervoor dat ons brein wel belangrijke hormonen aanmaakt, maar dat deze dus vooral op de korte termijn zijn gericht. Terwijl je, als jij je gelukkig wilt voelen, jezelf juist bezig moet houden met stoffen die op de langere termijn een fijn gevoel geven. Mensen die op dit moment met een depressie te maken hebben, kunnen daardoor beter langzaam de aanmaak van dopamine afbouwen en deze tijd investeren in activiteiten die ervoor zorgen dat er in het brein meer serotonine wordt aangemaakt. Dit is een goede oplossing om te zorgen dat er steeds meer goede stoffen in het brein worden aangemaakt.
Onderzoekers hebben gekeken naar de invloed van serotonine op een depressie. Uit diverse onderzoeken is naar voren gekomen dat mensen die een hoge mate van serotonine in het brein hebben, ook minder vaak last hebben van depressie-gerelateerde gedachten en aanvullende symptomen. Toch zijn er enkele onderzoekers die hier sceptisch op reageren, omdat zij niet volledig geloven dat serotonine hier een dusdanig grote invloed op heeft. Toch zien we dat mensen die aan een depressie lijden minder serotonine in hun brein hebben dan mensen die hier niet aan lijden. Het feit dat serotonine zo sterk is verbonden met geluk biedt al snel een sterke conclusie: het is in ieder geval belangrijk om, wanneer jij aan een depressie lijdt, te zorgen dat je voldoende serotonine in het brein aanmaakt.
Wat houdt een tekort aan serotonine in?
We spreken van een tekort aan serotonine wanneer iemand in het brein onvoldoende van deze neurotransmitter/dit hormoon aanmaakt. Er kunnen allerlei oorzaken zijn voor een te lage aanmaak van serotonine, waarbij we vooral kijken naar de oorzaken die in de directe omgeving van deze persoon liggen.
Je ervaart te veel stress
Wanneer je een lange periode stress ervaart dan kan dit erin resulteren dat je langzaamaan met een tekort aan serotonine te maken krijgt. Stress kan vanuit allerlei hoeken komen, waaronder op het werk, thuis of binnen de relatie die je met iemand hebt. Uiteindelijk zijn er allerlei factoren die invloed hebben op jouw stressniveau, dus is het belangrijk om in de gaten te hebben waar stress nu eigenlijk vandaan komt. Je kunt dan het beste zorgen dat je aan de slag gaat om de stress te verminderen.
Je eet niet gezond
Wanneer je ongezond eet, kan het lichaam niet de juiste vitaminen en mineralen binnenkrijgen die het nodig heeft om goede stoffen aan te maken. Een slecht eetpatroon resulteert daardoor ook in een disbalans van stoffen in de hersenen. Zo heeft het brein onder andere vetten nodig om goed te functioneren. Doordat serotonine een grote factor speelt binnen het maag-darmstelsel, is een gezond voedingspatroon belangrijk.
Je bent te veel bezig met dopamine
Een obsessie met dopamine kan in de weg staan van de juiste aanmaak aan serotonine. Als jij de hele dag op jouw smartphone bezig bent en veel op social media kijkt, is de kans groot dat jouw brein zich langzaam steeds meer op dopamine richt in plaats van op de geluksstof die juist op de lange termijn belangrijk is. Heb je hier moeite mee? Lees dan ons artikel over eenvoudiger leven!
Je hebt ook een vitamine D-tekort
Uit onderzoek is gebleken dat een tekort aan vitamine D ook invloed heeft op het serotonineniveau in ons lichaam. Wanneer je op dit moment met een serotoninetekort te maken hebt, is het aan raden om ook te zorgen dat je voldoende zon krijgt en eventueel vitamine D-supplementen neemt.
Je hebt chronisch last van een serotoninetekort
Het kan ook voorkomen dat je al van jongs af aan te maken hebt met een serotoninetekort. Bij sommige mensen werken de hersenen niet op de juiste manier, waardoor de aanmaak van serotonine ook aanzienlijk minder goed werkt. Dit heeft een sterke invloed op de mate van serotonine die in jouw lichaam en brein aanwezig is en kan onder andere ook een sterke invloed op jouw maag-darmstelsel hebben.
Tips om jouw serotonine te verhogen
Nu je weet hoe serotonine werkt en wat tot een tekort aan serotonine kan zorgen, is het tijd om te kijken hoe je jouw serotonine zo goed mogelijk kunt verhogen. Er zijn diverse stappen die je kunt nemen om te zorgen dat het serotonineniveau in jouw brein en lichaam stijgt, zodat je hier ook echt het maximale geluk uit kunt halen.
Let goed op jouw voeding
Doordat serotonine een stof is die ook beïnvloed wordt in het maag-darmstelsel, is het aan te raden om goed op jouw voeding te letten. Allereerst dien je fastfood en junkfood uit jouw voedingspatroon te schrappen. Dit levert niet voldoende vitaminen en mineralen op om gezond te leven. Daarbij kun je ook het beste suikerrijke voeding zoals frisdrank en snoep uit het voedingspatroon weglaten.
Het is beter om op een voedingspatroon met veel groenten, fruit, eieren, noten, vis en vlees te leven, omdat dit zorgt voor een goede hoeveelheid aan vitaminen en mineralen die het lichaam nodig heeft om op de juiste manier te functioneren. Daarbij zijn goede vetten ook essentieel om goed te presteren. Het brein heeft deze vetten nodig om beter na te denken, maar ook om andere functies van het brein beter uit te voeren. Een van deze functies is de aanmaak van serotonine. Je kunt er daarom ook voor kiezen om Omega 3-supplementen te nemen, zoals LTO3.
Zorg dat je voldoende sport
Sporten is ontzettend gezond voor het menselijk lichaam. Echter werken we vandaag de dag vaker achter een bureau en zijn we ook ‘s avonds niet erg actief. Door een goed sportschema aan te houden, waarbij je 2-3 keer per week gaat sporten, zul je al snel merken dat jij je een stuk beter voelt. Tijdens het sporten maak je allerlei belangrijke stoffen aan die het brein nodig heeft om optimaal te functioneren. Hardlopers ervaren bijvoorbeeld een Runners High, waarbij zij tijdens het rennen ineens een gevoel van euforie ervaren. Dit is een belangrijke stap om het serotoninetekort in jouw hoofd op de juiste manier op te lossen.
Krijg voldoende zonlicht
Vitamine D is essentieel om ons lichaam en brein gezond te houden. Vandaag de dag krijgen we helaas niet voldoende zonlicht omdat we ons vaker binnen begeven dan bijvoorbeeld 100 of 200 jaar geleden. We werken vanuit een kantoor en sporten bijvoorbeeld binnen bij een sportschool. Veel mensen kampen daardoor met een vitamine D-tekort. Dit tekort kun je het beste oplossen door ook echt in de zon te gaan zitten en zonlicht op jouw huid te krijgen. Dit kan lastig zijn in maanden waar de zon minder aanwezig is, zoals de herfst en de winter. Gedurende deze maanden kun je vitamine D-supplementen slikken om het tekort op te lossen.
Neem supplementen
Er zijn supplementen die kunnen helpen om meer serotonine aan te maken. 5-HTP is hier een voorbeeld van. Dit supplement wordt opgenomen in de maag en darmen en kan bij opname meer serotonine produceren. Je kunt dit supplement nemen wanneer jij op dit moment merkt dat je veel te weinig serotonine aanmaakt en last hebt van een depressief gevoel. Onderzoek heeft aangewezen dat dit bij een deel van de bevolking een effectief middel is om het tekort aan serotonine op te lossen.
Laat je masseren
Tijdens een onderzoek onder zwangere vrouwen is gebleken dat een massage van ongeveer 20 minuten kan zorgen voor een verhoogde aanmaak van serotonine. Dit onderzoek is niet onder de normale bevolking uitgevoerd, maar de kans bestaat dat dit ook voor iedereen een goede manier is om de aanmaak van serotonine in het lichaam te stimuleren. Daarbij helpt een korte massage ook om de mate van dopamine in ons brein te stimuleren, omdat een massage een prettig gevoel geeft. Dit is de reden dat veel mensen zich na een massage een stuk beter voelen. Je krijgt het gevoel alsof je herboren bent. Dit is het gevolg van een verhoogde aanmaak van serotonine en dopamine, die beiden aan dit geluksgevoel bijdragen.
Tot slot
Wil je meer te weten komen hoe je je serotonine levels kunt verhogen? Lees dan dit artikel over het verhogen van serotonine op een natuurlijke manier.
Bronnen
- healthline.com (onbekend). Serotonin: What You Need to Know. https://www.healthline.com/health/mental-health/serotonin
- diginole.lib.fsu.edu (2005). Serotonin and Depression: A Disconnect Between the Advertisements and the Scientific Literature. http://diginole.lib.fsu.edu/islandora/object/fsu:252690/datastream/PDF/view
- medicalnewstoday.com (2 februari 2018). What is serotonin and what does it do?https://www.medicalnewstoday.com/kc/serotonin-facts-232248
- ncbi.nlm.nih.gov (november 2007) . How to increase serotonin in the human brain without drugs. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2077351/
