Het willen testen op hoogbegaafdheid kan soms aan de orde zijn, omdat er de behoefte bestaat om vast te stellen of iemand hoogbegaafd is.
Dit kan bijvoorbeeld de school zijn die constateert dat er problemen zijn en een vermoeden van hoogbegaafdheid heeft.
Het vast stellen of iemand hoogbegaafd is wordt vaak gedaan door het maken van een hoogbegaafdheid test (en eventueel diverse gesprekken uitgevoerd door een psycholoog).
Er zijn diverse bedrijven gespecialiseerd in het afnemen zogeheten hoogbegaafdheid testen, waardoor u goed weet waaraan u toe bent.
Inhoudsopgave
Testen of je hoogbegaafd bent?
Waar laat je hoogbegaafdheid testen?
De meest eenvoudige manier om hoogbegaafdheid te testen is middels het meten van het IQ. Dit kan gedaan worden door een IQ test te maken. Uit een IQ test komt een IQ score naar voren. Op het moment dat de IQ score hoger dan 130 is, kunnen we spreken van hoogbegaafdheid. Eigenlijk kun je er vanaf dat moment vanuit gaan dat diegene een bovengemiddeld hoge intelligentie heeft. Op deze website wordt een gratis IQ test aangeboden die een indicatie van het IQ geeft.
Een IQ test wordt over het algemeen afgenomen of in elk geval gecontroleerd door een specialist. Een gemiddelde IQ test neemt ongeveer drie uur in beslag, met een aantal pauzes, en wordt veelal in een rustige ruimte afgenomen zodat men zich optimaal kan concentreren. Je kunt om advies vragen bij je huisarts als je vermoed dat je intelligentie je leven op een bepaalde manier beïnvloed, maar je kunt ook vanuit academische overweging testen of je hoogbegaafd bent of niet. Begrijpen wie je bent en wat je kunt is erg belangrijk, zo zou je ook op de universiteit bij je in de buurt om advies kunnen vragen.
Echt goede IQ testen zijn niet bepaald goedkoop. Een IQ test kost toch al gauw tussen de 200 en 400 euro. Echter zijn er ook wel gratis testen te vinden, hoewel deze over het algemeen veel minder diep in de materie duiken en slechts een oppervlakkig resultaat geven. Toch kan een gratis IQ test al wel een goede indicatie geven van je intelligentie. Op de website kunt u een gratis IQ test doen.
Alternatieven voor de IQ test
Je kunt ook op een andere manier vaststellen of je hoogbegaafd bent. Het is daarbij belangrijk dat je kijkt naar bepaalde karakter- en gedrag trekjes. Hiervoor kun je bijvoorbeeld HBDI en MBTI gebruiken, respectievelijk het Hermann Brain Dominance Instrument en de Myers-Briggs Type Indicator. Hieruit kun je opmaken wat voor type intelligentie de bovenhand heeft.
De theorie achter deze tests is te verwaarlozen volgens critici, maar het is wel een vrij eenvoudige manier om te bekijken of er sprake is van hoogbegaafdheid de ja of de nee.
De IQ test die we vandaag de dag gebruiken worden al tientallen jaren gebruikt door psychologen, scholen en werkgevers. Hiermee is de cognitieve capaciteit van iemand te meten. Het is bij de test voornamelijk belangrijk dat we inzicht krijgen hoe iemand een probleem oplost en hoe er abstract wordt geredeneerd. Diverse nieuwe tests zorgen ervoor dat het werkgeheugen vooral wordt getest en hoe deze korte termijn informatie onthoud en verwerkt. Hoe gaat het brein om met diverse ideeën en uit te voeren taken. Daarin liggen vele meetbare verschillen waardoor de test met grotere precisie zijn af te nemen en het dus ook beter is vast te leggen of iemand hoogbegaafd is of niet.
De testen op de website 123test zijn echt zwaar ondermaats. Dit is werkelijk waar zonde van je geld. Zelfs de indicatietest op de website mensa.nl zeer indicatief. De officiële toelatingstest van Mensa daarin tegen, die je voor een paar tientjes kunt laten afnemen in groepsverband, is zijn geld dubbel en dwars waard. De betaalde test van Mensa is super professioneel. Ter referentie een vergelijkbare test bij een psycholoog kost tussen de 400 en 700 euro.
Hoi Mariska, kan je iets meer uitweiden over hoe je met MBTI kan vaststellen of je hoogbegaafd bent of niet? Hebben alle hoogbegaafden hetzelfde type dat uit die test komt? Welk type? En zo niet, hoe helpt die test dan?
Je vraag is vrij specifiek. Je vraag of je met MBTI kunt vaststellen of iemand hoogbegaafd is, is eenvoudig te beantwoorden; Nee. Voor hoogbegaafdheid zijn meer kenmerken nodig dan voorkeuren en persoonlijkheidsprofielen die in MBTI zichtbaar worden. Eerste criterium is een hoog IQ en die komt niet naar voren uit een MBTI. (waarmee ik niet wil zeggen dat het hoge IQ altijd direct naar voren komt bij een IQ-test) Bij bepaalde profielen komt er misschien een gedachte op als ‘zou hij / zij misschien…..’ maar alleen op basis van een test, afgenomen door iemand die de persoon verder niet kent, een dergelijke conclusie trekken gaat te ver.
Ik denk wel dat bepaalde profielen vaker voorkomen bij hoogbegaafden. Omgekeerd durf ik niet te zeggen dat iedereen met dat profiel dan ook hoogbegaafd zou zijn of dat mensen met een ander profiel dan níet hoogbegaafd zouden (kunnen) zijn. Kortom: ik vind het te kort door de bocht om op basis van MBTI iemand aan te wijzen als hoogbegaafd of als niet-hoogbegaafd.
De MBTI geeft een momentopname weer. De antwoorden worden ingevuld in een situatie waarin omstandigheden een grote rol spelen. Ook het doel speelt mee. Ik weet nog goed de collega die ooit de test op zo’n manier strategisch ging invullen dat ze daarmee de kans zo klein mogelijk maakte dat de telefonische opvang weer bij haar terecht zou komen. Ze was heel sociaal en kreeg daar ook altijd bewondering voor maar hier vulde ze de antwoorden zo in dat dat er niet duidelijk meer uitkwam en de nadruk kwam te liggen op haar ‘blauwe en rode kant’. MBTI heeft een mate van sociaal wenselijke antwoorden in relatie tot het doel van de test…
Bij hoogbegaafden zal er vaak een sterke kant zitten in het leggen van verbanden en de ‘helikopterview’ of holistische blik. Ziet de geteste dit zelf ook zo en is hij zich van bewust, of ziet hij (en anderen) meer zijn roep om lijstjes in het hoofd maken om structuur en overzicht te houden? De uitkomsten uit een MBTI kunnen soms verrassend zijn, zowel voor de geteste persoon zelf als voor de mensen om hem/haar heen. De uitkomsten kunnen dan een andere kijk op iemand geven, misschien dat er meer in iemand zit dan in eerste instantie gedacht waardoor het gesprek opengaat of dat iemand door een andere rol zich meer kan ontplooien. Het kán zijn dat iemand daardoor zijn hoogbegaafde kant meer gaat (durven) laten zien. Het kan zijn dat een hoogbegaafde door stappen ná de test als hoogbegaafde herkend wordt maar stellen dat (zichtbare en de nog niet-herkende) hoogbegaafden op basis van profiel er eenvoudig uitgepikt kunnen worden gaat naar mijn idee te ver.
Een wetenschappelijke onderbouwing voor bovenstaande heb ik niet kunnen vinden en ik vraag me ook af of dat ooit op die manier onderzocht is. (wat niet weg neemt dat ik het interessant zou vinden als dit wél zou worden onderzocht…)