Melatonine: de oplossing voor slaapproblemen?

Veel mensen zien melatonine als dé oplossing voor hun slaapproblemen. Ze kunnen niet goed in slaap komen, ze slapen niet goed door of ze worden vroeg weer wakker en vallen vervolgens niet meer in slaap. Het is al vervelend als je één nacht slecht slaapt, maar wat als je eigenlijk nooit een goede nachtrust hebt? Dan is het wellicht goed om een oplossing te zoeken voor dit probleem.

Als je al van alles geprobeerd hebt om beter te kunnen slapen en niets werkt, kun je starten met het gebruik van melatonine. Dit is een supplement dat je kan helpen sneller in slaap te komen, maar ook om beter door te slapen en niet te vroeg wakker te worden. Meer over dit supplement, lees je op deze pagina. Door de informatie op deze pagina door te lezen, kun je goed bepalen of je dit supplement wel of niet wil gebruiken.

Wat is melatonine?

Je lichaam maakt allerlei hormonen aan. Deze hormonen hebben stuk voor stuk weer hun eigen functie. Eén van de hormonen die je lichaam aanmaakt, is het hormoon melatonine. Dit hormoon wordt aangemaakt in de pijnappelklier: een klein gebied in de hersenen.

Melatonine wordt ook wel het slaaphormoon genoemd. Dit komt omdat het hormoon verantwoordelijk is voor het regelen van het natuurlijke slaap-waakritme. Dit klinkt wat ingewikkeld, maar het hormoon zorgt er simpelweg voor dat je op de juiste momenten moe wordt en goed kunt slapen.

Wat doet melatonine in je lichaam?

Als het tijd is om te gaan slapen, vertraagt het hormoon de ademhaling. Ook laat het hormoon de lichaamstemperatuur zakken. Hierdoor weet je lichaam dat het bedtijd is en begint de voorbereiding om inderdaad te gaan slapen.

Melatonine kan gebruikt worden als supplement, maar is ook een natuurlijk hormoon. Dit betekent dat het door het lichaam zelf geproduceerd wordt. De productie van het hormoon is afhankelijk van twee dingen, namelijk de hoeveelheid licht in je omgeving en je biologische klok. Heb je een normaal slaap-waakritme, dan slaap je als het donker is en ben je wakker als het licht is. Is het donker, dan wordt er veel melatonine aangemaakt door je lichaam. Is het licht, dan neemt de productie weer af en voel je je dus fitter.

Een verstoord slaap-waakritme herstellen

De meeste mensen hebben een goed slaap-waakritme. Zij zijn moe als ze moeten gaan slapen en worden in de ochtend weer uitgerust wakker. Helaas is dit niet voor iedereen weggelegd. Heb je een verstoord slaap-waakritme, dan val je moeilijk in slaap, slaap je niet goed door of word je in de ochtend weer vroeg wakker. Hierdoor voel je je de hele dag moe, prikkelbaar en geïrriteerd.

Als je slaapproblemen hebt, kan het zijn dat je lichaam simpelweg niet de juiste hoeveelheid melatonine aan en/of wordt het hormoon niet op het juiste moment aangemaakt. Hierdoor is er niet voldoende melatonine aanwezig als je het hormoon nodig hebt en kun je dus niet goed slapen. De oplossing voor dit probleem? Die is vrij simpel, namelijk het hormoon als supplement gebruiken om je lichaam te ondersteunen.

Slik je melatonine als supplement, dan krijgt je lichaam wel voldoende van het hormoon binnen en bovendien op het juiste moment. Hierdoor herstelt je slaap-waakritme. Je wordt moe als je moet slapen, je valt sneller in slaap en je slaapt bovendien beter door. Hierdoor voel je je overdag fitter, energieker en minder prikkelbaar en geïrriteerd.

Melatonine: de oplossing voor slaapproblemen?

Steeds meer mensen die slecht slapen, gaan naar de dokter of de drogist om een potje melatonine te halen. Voor sommige mensen werkt dit supplement prima, voor andere mensen werkt het niet optimaal.

In onderstaande alinea’s gaan we hier graag wat dieper op in. Zo beschrijven we eerst de voordelen van het gebruik van melatonine, om vervolgens de nadelen van het supplement te beschrijven. Door onderstaande alinea’s door te lezen, kun je voor jezelf beter bepalen of dit supplement wel of niet iets voor jou is. Wil je het supplement toch gaan gebruiken, dan is het in ieder geval goed om te weten dat er ook bepaalde nadelen aan het supplement kleven.

De voordelen van het supplement

Dat veel mensen melatonine gebruiken om hun slaapproblemen te verminderen of helemaal te laten verdwijnen, is niet voor niets. Dit supplement werkt simpelweg erg goed, in ieder geval bij de meeste mensen. Het is maar een klein pilletje, maar het pilletje is wel vrij krachtig. Zeker als je een hogere dosering melatonine gebruikt, werkt het supplement erg goed.

Daarnaast brengt het gebruik van het supplement nog enkele andere gezondheidsvoordelen met zich mee. Zo zou melatonine ook goed zijn voor je botten en zou het zelfs helpen bij de preventie van migraine. Je slikt het supplement niet om je botten te ondersteunen en/of migraine te voorkomen, maar het zijn wel twee positieve neveneffecten.

Werkt het supplement goed bij jou, dan voel je je overdag veel energieker. Ook ben je minder prikkelbaar en geïrriteerd, waardoor je meer van je dag kunt genieten. Overigens is dit niet alleen prettig voor jou zelf, maar ook voor je omgeving. Als je vaak chagrijnig bent door slaapproblemen, zullen je partner, je kinderen, je beste vriend(in) en je collega’s zeker blij zijn als je dit supplement gebruikt en het goed werkt bij jou.

De nadelen van het supplement

Het gebruik van melatonine heeft vele voordelen, maar er zijn ook enkele nadelen. Het eerste nadeel van het gebruik van dit supplement, is dat iedereen het supplement eigenlijk op een ander moment zou moeten nemen. We hebben namelijk allemaal een ander bioritme: de een is avondmens, de ander is echt een ochtendmens. Dit betekent dat de productie van melatonine bij iedereen weer op een ander moment op gang komt. Wil je het supplement op de juiste manier gebruiken, dan moet je vijf uur voor jouw natuurlijke productiemoment een tabletje slikken. Doe je dit niet en ben je te vroeg of juist te laat, dan kun je jouw bioritme juist verstoren.

Je kunt bepalen wat jouw natuurlijke productiemoment van melatonine is door een speekseltest te doen. Veel mensen die het supplement gebruiken, hebben deze test echter nooit gedaan. Zij slikken melatonine dan ook vaak op het verkeerde moment en ondersteunen hun bioritme niet, maar verstoren het ritme juist. Hierdoor kunnen slaapproblemen erger worden.

Een ander nadeel van het gebruik van het supplement, is dat niet iedere gebruiker melatonine af kan breken. Volgens dokter Wiebe Braam van ’s Heeren Loo, een organisatie die mensen met een verstandelijke beperking ondersteunt, kan 10 procent van de bevolking geen melatonine afbreken. Kun je het supplement niet afbreken, dan heb je er helemaal niets aan om het supplement te gebruiken.

Sterker nog, het kan gevaarlijk zijn het supplement te gebruiken als je melatonine niet af kunt breken. Kan jouw lichaam het supplement niet afbreken, dan bouw je op een gegeven moment namelijk een hoge concentratie melatonine op in je lijf. Hier kun je voornamelijk overdag veel last van hebben, als de grote hoeveelheid melatonine in je lichaam ervoor zorgt dat je je moe en futloos voelt. Ook in dit geval kan het gebruik van het supplement een averechts effect hebben.

De conclusie

Melatonine kan de oplossing zijn voor jouw vervelende slaapproblemen. Bij sommige mensen werkt het supplement erg goed: zij slapen gemakkelijker in, worden ’s nachts niet meer wakker en worden bovendien op het juiste moment wakker in de ochtend. Ze voelen zich niet alleen energieker, maar zijn ook niet prikkelbaar en geïrriteerd meer.

Toch is melatonine zeker geen wondermiddel. Bij sommige mensen werkt het supplement erg goed, bij andere mensen werkt het totaal niet. Zo kan 10 procent van de bevolking melatonine beter niet gebruiken, simpelweg omdat zij het supplement niet eens af kunnen breken. Het vervelende is dat je van tevoren niet kunt weten of jij wel of niet bij deze 10 procent hoort.

Daarnaast is het belangrijk om te weten dat het supplement jouw slaapproblemen kan verminderen, maar juist ook erger kan maken. Gebruik je het supplement op de verkeerde manier (en dan vooral op het verkeerde moment), dan ondersteun je je slaapritme niet. In dit geval verstoor je je slaapritme juist, waardoor je slaapproblemen erger worden en je je overdag juist vermoeider voelt dan voorheen. Wil je melatonine op de juiste manier gebruiken, dan moet je eigenlijk een speekseltest doen. Met een speekseltest kun je achterhalen wat het ideale innamemoment van het supplement voor jou is. Door het supplement op exact het juiste moment in te nemen, ondersteunt het hormoon je lichaam zoals je lichaam ondersteund moet worden.

Is melatonine veilig?

Als je een supplement wil gaan gebruiken, wil je natuurlijk wel zeker weten dat dit supplement honderd procent veilig is. Hieronder lees je meer over de veiligheid van het supplement melatonine.

Melatonine veilig gebruiken

Alle medicijnen en supplementen die in Nederland verkocht worden, zijn veilig. Dit geldt ook voor het supplement melatonine. Wel is het belangrijk om te weten dat je melatonine niet in een te hoge dosering moet gebruiken. Doe je dit wel, dan krijg je slaapritme namelijk een veel te grote ‘zet’. Dokter Marcel Smits, neuroloog en somnoloog bij Ziekenhuis de Gelderse Vallei vergelijkt het met een schommel. Een lage dosering van het supplement geeft de schommel een klein zetje. Een grote dosering geeft zo’n grote zet, dat de schommel over de kop gaat. Een klein zetje is niet gevaarlijk, een grote zet kan wel gevaarlijk zijn. Daarom raden wij je altijd aan de juiste (niet al te hoge) dosering van het supplement te gebruiken.

Melatonine gebruiken bij bepaalde ziekten en aandoeningen

Heb je de ziekte van Crohn, reumatoïde artritis, leukemie, baarmoederhalskanker of een leverziekte, dan is het belangrijk om te weten dat dit supplement de symptomen van jouw ziekte kan versterken. Ook als je epilepsie hebt, met ernstige neurologische stoornissen kampt of nierinsufficiëntie hebt, kan het supplement jouw symptomen verergeren. Heb je een van deze aandoeningen, overleg dan eerst met een arts of je het supplement wel kunt gebruiken. Kan je het supplement gebruiken, dan krijg je waarschijnlijk een lagere dosering. Op deze manier profiteer je van de werking van het supplement, zonder dat de klachten van je ziekte of aandoening erger worden.

Autorijden met melatonine

Het is niet verboden auto te rijden als je net melatonine in hebt genomen, maar het kan wel onverstandig zijn. Zeker als je heftig op het supplement reageert en je moe en suf voelt, is het wellicht onverstandig om achter het stuur te stappen. Autorijden met melatonine is niet wettelijk verboden en wordt ook niet afgestraft, maar soms is het beter om te besluiten niet meer in de auto te stappen. Bepaal voor jezelf of je wel of niet kunt rijden met melatonine en zet je eigen veiligheid en die van de andere passagiers in de auto altijd op één.

Ook is het goed om extra alert te zijn als je andere machines gaat bedienen, terwijl je net melatonine hebt ingenomen. Denk hierbij aan scooters, motors of machines als heftrucks. Het is niet wettelijk verboden om deze machines te bedienen als je melatonine hebt ingenomen, maar je wordt er wel suffer van. Hierdoor loop je wel meer risico op een ongeluk.

Melatonine gebruiken: recept, bijwerkingen en dosering

Ben jij overtuigd van de voordelen van melatonine en wil je dit supplement zelf wel eens proberen? Dan is het goed om je alvast te verdiepen in het juiste gebruik van dit supplement. In onderstaande alinea’s lees je meer over het recept om melatonine te gebruiken, maar ook over de mogelijke bijwerkingen van het supplement en de juiste dosering.

Heb ik een recept nodig?

Je kunt melatonine op recept krijgen van de dokter, maar je kunt het supplement ook bij de drogist kopen. Ga je naar de dokter, dan krijg je een bepaalde dosering melatonine voorgeschreven. Deze dosering wordt door de dokter bepaald en uitgeschreven op een recept. Met dit recept kun je het supplement vervolgens bij de apotheek halen. Heb je een vervolgrecept nodig, dan kan het zo zijn dat je nog een keer naar de dokter moet gaan. Na je gesprek met de dokter bepaalt de huisarts of je nog een vervolgrecept krijgt, of niet. Met jouw vervolgrecept kun je vervolgens weer richting de apotheek.

Het supplement melatonine is niet alleen verkrijgbaar onder deze naam, maar ook onder de naam Circadin. Dit medicijn werkt hetzelfde als melatonine, maar heeft simpelweg een andere naam. Je kunt Circadin alleen op recept krijgen, ofwel door naar de dokter te gaan en het vervolgens bij de apotheek op te halen. Bij de drogist wordt dit supplement niet verkocht.

De mogelijke bijwerkingen van melatonine

Alle medicijnen hebben bepaalde bijwerkingen. Je krijgt niet altijd met deze bijwerkingen te maken, maar het is wel mogelijk. Ook als je melatonine gebruikt, kun je te maken krijgen met bepaalde bijwerkingen. Sommige bijwerkingen komen wat vaker voor, andere bijwerkingen komen zeer zelden voor. Als je het supplement gaat gebruiken, is het verstandig je te verdiepen in de mogelijke bijwerkingen. Zo weet je in ieder geval waar je aan toe bent als je dit supplement in gaat nemen.

Ook als je een lage dosering melatonine gebruikt, kun je te maken krijgen met bepaalde bijwerkingen. Wel is de kans op bijwerkingen groter als je een hogere dosering melatonine gebruikt.

Enkele bijwerkingen waar je mee te maken kunt krijgen als je dit supplement gebruikt, zijn bijwerkingen als slaperigheid, een lagere lichaamstemperatuur, een ochtendhumeur, levendige dromen en kleine veranderingen in de bloeddruk. Heb je veel last van een of meerdere van deze bijwerkingen? Dan raden wij je aan naar de dokter te gaan. Wellicht gebruik je in dit geval een te hoge dosering of reageert je lichaam te heftig op het supplement.

De juiste dosering van melatonine

Melatonine wordt in diverse doseringen verkocht, namelijk 1, 3 en 5 mg. Circadin, een variant van melatonine die je enkel bij de huisarts kunt krijgen, wordt verkocht met de dosering van 2 mg. Tenzij een arts anders adviseert, is de gebruikelijke dosering van melatonine 2 tot 5 mg voor een volwassen gebruiker. Kinderen hebben een lagere dosering, die door de huisarts bepaald wordt. Circadin is enkel verkrijgbaar in de dosering van 2 mg. Dit geneesmiddel wordt dan ook altijd in deze dosering ingenomen.

Uit onderzoek van de Nederlandse Inspectie voor de Gezondheidszorg is gebleken dat de dosering van 0.3 mg melatonine voor de meeste mensen optimaal is. Deze dosering is veel lager dan de verschillende doseringen die op dit moment verkocht worden. De Nederlandse Inspectie voor de Gezondheidszorg stelt echter dat mensen beter slapen met deze lage dosering, zonder zich de volgende dag suf te voelen. Daarom zou dit volgens hen de ideale dosering van het supplement zijn. Om erachter te komen of dit ook voor jou de ideale dosering van melatonine is, kun je de dosering enkele dagen testen. Voel je je goed, dan houd je de dosering aan. Kom je nog steeds niet in slaap? Dan kun je de dosering iets verhogen. Een dosering van 1, 2, 3 of 5 mg is niet direct schadelijk, maar is simpelweg veel hoger dan wat de Nederlandse Inspectie voor de Gezondheidszorg nodig acht.

Na een tijdje kan het zo zijn dat het supplement niet meer zo goed werkt. Gebruik je het supplement al langere tijd, dan raakt je lichaam namelijk gewend aan de stoffen. Hierdoor worden de stoffen minder goed opgenomen en kunnen je slaapproblemen geleidelijk aan weer erger worden. Veel mensen die in deze situatie zitten, gaan een hogere dosering gebruiken. Dit lijkt misschien logisch, maar het is beter in dit geval een lagere dosering melatonine te gaan gebruiken. Gebruik je een lagere dosering, dan wordt het supplement namelijk weer beter opgenomen door je lichaam en worden je slaapproblemen minder. Overleg eventueel met je arts over het gebruik van een hogere of lagere dosering van het supplement, zeker als je merkt dat het supplement na een tijdje niet meer goed werkt.

Melatonine gebruiken tijdens de zwangerschap

Let op: je kunt dit supplement beter niet gebruiken als je zwanger bent of als je zwanger wil worden. Dit komt simpelweg omdat er nog weinig bekend is over het gebruik van grote hoeveelheden van dit middel tijdens de zwangerschap. Gebruik je melatonine en wil je zwanger worden, dan is het goed om te stoppen met dit supplement of even bij je dokter langs te gaan. Samen met de huisarts kun je nu bepalen wat te doen.

Gebruik je dit supplement en wil je borstvoeding geven, dan is het ook goed om even bij de dokter langs te gaan. Het middel kan namelijk in de moedermelk komen en het is (nog) niet duidelijk of dit schadelijk kan zijn voor de baby. De kans is groot dat de huisarts je zal adviseren te stoppen met het gebruik van het middel als je borstvoeding wil geven. Eventueel kun je in dit geval overstappen naar een ander slaapmedicijn, waarvan wel bekend is dat je het veilig kunt gebruiken als je borstvoeding geeft.

Stoppen met het gebruik van melatonine

Wil je stoppen met het gebruik van melatonine, dan raden wij je aan het gebruik van het supplement langzaam af te bouwen. Ook is het goed om te weten dat je ontwenningsverschijnselen kunt krijgen als je stopt met het gebruik van dit supplement. Zeker als je langere tijd hoge doseringen melatonine hebt gebruikt, is de kans op ontwenningsverschijnselen groot. Je kunt bijvoorbeeld extra moeite krijgen om in slaap te komen als je stopt, maar je kunt ook last krijgen van hartkloppingen, onrust, angst, nachtmerries, hoofdpijn, overmatig zweten en rillingen. Sommige mensen worden prikkelbaar of somber als zij stoppen met het gebruik van melatonine. Nogmaals: de kans op ontwenningsverschijnselen is groter als je het supplement langere tijd en/of in een hoge dosering hebt gebruikt.

Ook is het belangrijk om te weten dat het supplement lang in je lichaam blijft zitten, zeker als je het langere tijd hebt gebruikt. Heb je het supplement enkele weken tot enkele maanden achter elkaar gebruikt, dan kan het zelfs twee maanden duren voordat de natuurlijk afgifte van het hormoon door het lichaam op het oude niveau is.

De natuurlijke aanmaak van melatonine stimuleren: 5 tips

Als je lichaam niet voldoende melatonine aanmaakt, kun je een supplement gebruiken om je lichaam te ondersteunen. Wat je echter ook kunt doen, is de natuurlijke aanmaak van het hormoon stimuleren. Dit betekent dat je geen supplement hoeft te gebruiken, maar op de lange termijn wel beter kunt slapen.

Er zijn verschillende manieren om de natuurlijke aanmaak van het hormoon door je lichaam te stimuleren. Deze manieren worden hieronder kort beschreven. Gebruik je onderstaande tips, dan kun je jouw slaapritme verbeteren zonder een kunstmatig supplement te gebruiken.

Tip 1: eet zure kersen

Bepaalde voedingsmiddelen zijn een natuurlijke bron van melatonine. Eén van deze voedingsmiddelen, is de kers. Eet je regelmatig een grotere hoeveelheid kersen, dan krijg je het slaaphormoon op een natuurlijke manier binnen. Zeker zure kersen zijn goed, want hier zit veel melatonine in.

Houd je niet zo van kersen? Dan kun je ook een handje amandelen eten, enkele uren voor je gaat slapen. Deze noot is namelijk ook een natuurlijke bron van het slaaphormoon, net zoals donkere bladgroentes, bananen en eieren.

Tip 2: gebruik vitamine C

Vitamine C heeft een kalmerend effect op ons lichaam. Door deze vitamine te gebruiken, voel je je over het algemeen wat rustiger. Hierdoor is het gemakkelijker in slaap te komen. Ook kun je met voldoende vitamine C in je lichaam gemakkelijker doorslapen.

Tip 3: dim het licht

Zoals al eerder vermeld, zijn er twee factoren die invloed hebben op de productie van melatonine. Het gaat om je biologische klok, maar ook om licht. Als je de hele dag in het licht zit, wordt er minder melatonine geproduceerd. Dit komt omdat de productie vanzelf omhoog gaat als het donker wordt. Je kunt in de avond dan ook beter het licht in huis dimmen, dan dat je de hele avond in fel licht zit.

Tip 4: leg je telefoon weg

Als je de hele avond met een telefoon voor je neus zit, wordt de productie van het slaaphormoon ook minder. Van je telefoon komt namelijk ook een bepaald licht af. Door je telefoon op tijd weg te leggen, kun je veel slaapproblemen voorkomen. Ook goed om te weten: de televisie, de tablet en de computer zijn net zo slecht.

Tip 5: eet op de juiste momenten

Je kunt je avondmaaltijd het beste ongeveer drie uur voor het slapengaan nuttigen. Met een lege maag naar bed gaan is niet verstandig, want dan kun je ’s nachts wakker worden van de honger. Heb je honger, dan neem je een lichte snack voor je gaat slapen. Nu hoef je je in ieder geval geen zorgen te maken dat je wakker wordt van de honger. Ook hoeft je spijsvertering niet te hard te werken als je gaat slapen, want je avondmaaltijd is al voor een groot deel verteerd en de snack die je hebt gegeten, is niet te zwaar.

Melatonine kopen?

Melatonine is te koop bij de drogist of online.

Tot slot

Heb je bovenstaande vijf tips allemaal geprobeerd, maar slaap je nog steeds ontzettend slecht? Dan kun je er alsnog voor kiezen om het slaaphormoon als supplement te gebruiken. Je kunt dit op eigen houtje doen door naar de drogist te gaan en hier melatonine te kopen, maar je kunt er ook voor kiezen een afspraak te maken bij de dokter. De dokter kan je vervolgens de juiste dosering melatonine voorschrijven. Ook kan de dokter je enkele tips geven om je slaappatroon op andere manieren te verbeteren. Wil je niet direct naar de dokter, dan hebben we in dit artikel nog 20 tips om beter te kunnen slapen opgesomd. Succes!