Fotografisch geheugen

Een fotografisch geheugen betekent dat een persoon in staat is om bepaalde momenten gedetailleerd en erg nauwkeurig in beelden terug te halen uit het geheugen. Het hebben van een fotografisch geheugen is volgens vele een luxe, je kan immers heel veel visuele informatie relatief eenvoudig onthouden. Het herkennen van objecten of locaties is met een fotografisch geheugen een stuk gemakkelijker. Sommige personen beweren zelfs dat ze woorden kunnen opzoeken in het geheugen als ze weten waar het woord zich bevindt in het boek dat ze bijvoorbeeld een week geleden hebben gelezen. In plaats van de term fotografisch geheugen wordt ook weleens de term eidetisch geheugen gebruikt.

Een fotografisch geheugen is een vrij zeldzaam element dat wordt aangetroffen bij minder dat 10% van de bevolking. Het is vaak te vinden bij jonge kinderen, maar de meeste van deze kinderen zullen deze gave tegen de tijd dat ze volwassen worden verliezen. Het is niet bekend waarom veel kinderen de gave verliezen naarmate ze volwassen worden, maar een verklaring kan zijn dat kinderen informatie niet verbaal proberen op te slaan, maar juist visueel.

Onderzoek naar het fotografisch geheugen

Het bestaan van een fotografisch geheugen klinkt erg aannemelijk, echter wordt dit in twijfel gebracht door vele onderzoekers. Er is gewoonweg weinig onderzoek naar gedaan. Wetenschapper Marvin Lee Minsky beweert bijvoorbeeld dat er nog nooit bewijs is gevonden op het bestaan van een fotografisch geheugen, terwijl toch mensen menen er een te hebben. Er is dus erg weinig bekend over het hebben van een fotografisch geheugen. Het is ook niet goed bekend wanneer je wel een fotografisch geheugen hebt of juist niet.

Er is echter wel een groot verschil tussen het hebben van een goed geheugen bijvoorbeeld het onthouden van bepaalde informatie en een fotografisch geheugen waarbij de informatie wordt opgeslagen als afbeeldingen. Dit is bedrieglijk omdat het voor andere mensen erg snel lijkt dat iemand een fotografisch geheugen heeft omdat die bijvoorbeeld goed dingen kan onthouden. Zo zijn er ook geen officiële testen voor een fotografisch geheugen, wat bevestigd dat een definitie van fotografische geheugens ontbreekt.

Voorbeelden van personen met een fotografisch geheugen

Vele geloven wel in het bestaan van een fotografisch geheugen. Tal verschillende mensen hebben door de jaren heen laten zien dat zij een verbazingwekkend vermogen hebben om zeer specifieke dingen te onthouden. Zoals bijvoorbeeld Stephen Wiltshire (ook wel de “menselijke camera” genoemd) die na een helikopter vlucht door de stad Rome, de hele stad kon na schilderen tot in de details. Of een helikopter vlucht over Singapore, waarna die in 5 dagen de gehele stad op papier heeft kunnen tekenen tot in de kleinste details, zie onderstaande video:

Of een ander voorbeeld: de vrouw van Charles Stromeyer die gedichten in een voor haar onbekende taal kon onthouden en zelfs jaren later deze kon citeren alsof ze het gedicht voor zich had.

En het laatste voorbeeld: Kim Peek, een 58-jarige geleerde die beweerd dat hij van de meer dan 9000 boeken die hij heeft gelezen zich nog elke pagina kan herinneren. Hij zegt dat die per pagina tussen de 8 en 12 seconde nodig heeft om dat op te nemen in z’n geheugen. De boeken leest hij door met elk oog een afzonderlijke pagina te lezen, waardoor die deze resultaten kan neer zetten. De beweringen door Kim Peek zijn echter nooit geverifieerd en indien waar zijn ze hoogst uitzonderlijk.

Tot slot

Het hebben van een fotografisch geheugen lijkt pure luxe. Je hoeft bijvoorbeeld niet dagenlang te leren, vaak is 1 keer doorlezen voldoende en je kan de informatie zo weer opzoeken volgens personen die claimen een fotografisch geheugen te hebben. Doordat er weinig onderzoek is gedaan is het totaal niet duidelijk wat de voor- en nadelen zijn van het hebben van een fotografisch geheugen. Het verleden laat echter wel zien dat sommige mensen totaal geen problemen hebben met deze gave. Er gaan echter ook verhalen rond dat mensen met hun “gave” een gevoel kunnen krijgen dat hun hoofd helemaal vol zit met (nutteloze) informatie.

Wil je meer informatie over het fotografisch geheugen? Lees dan onze artikelen over het fotografisch geheugen testen en het fotografisch geheugen trainen.