Onder kenmerken van hoogbegaafdheid verstaan we de kenmerken die erop kunnen wijzen dat iemand hoogbegaafd is. Iemand hoeft absoluut niet aan alle kenmerken te voldoen om hoogbegaafd te zijn, echter geeft de onderstaande lijst met kenmerken wel een relatief goed beeld. Het kan echter zijn dat hoogbegaafdheid zich pas op latere leeftijd gaat uiten en dat daarom sommige kenmerken (nog) niet herkend zullen worden.
Positieve kenmerken van hoogbegaafdheid
- Concentratie en taakgerichtheid.
- Creativiteit met levendige verbeelding.
- Leert zichzelf dingen aan zoals rekenen en lezen.
- Begrijpen en onthouden van moeilijke informatie indien geïnteresseerd.
- Het veel lezen en verzamelen van informatie.
- Significant beter presteren op mondelinge overhoringen dan op schriftelijke overhoringen.
- Veel feitenkennis, grote algemene ontwikkeling.
- Onderneemt veel activiteiten om eigen initiatief bij interesse
- Snelle ontwikkeling, ontwikkelingsvoorsprong
- Opvallend taalgebruik
- Opvallend goed geheugen
- Vroeg leggen van verbanden, originele ideeën en oplossingen
Negatieve kenmerken van hoogbegaafdheid
- Prestaties op school redelijk tot slecht (onderpresteren).
- Huiswerk vaak niet af of slecht gemaakt (motivatie).
- Snel ontevreden over eigen prestatie (perfectionisme).
- Een hekel hebben aan herhalen, zoals woordenrijtjes.
- Vermijden van nieuwe leeractiviteiten uit angst te mislukken (faalangst).
- Minderwaardigheidsgevoelens, onverschilligheid of wantrouwen (negatief zelfbeeld).
- Slecht of niet begrepen worden door leeftijdsgenoten door anders denken.
- Doelen worden te hoog gekozen (zodat falen hieraan geweten kan worden)
- Doelen worden te laag gekozen (zodat mislukken voorkomen wordt).
- Snel afgeleid zijn en impulsief.
- Verzet tegen autoriteit.
Overige kenmerken van hoogbegaafdheid
- Al vroeg nadenken over het leven
